"สุขสันต์วันคริสต์มาส" "เมรี่คริสมาสต์" ช่วงนี้เราคงได้ยินคำอวยพรเหล่านี้ รองจากการคุยโม้โอ้อวดสรรพคุณของผู้สมัครรับเลือกตั้งทั้งหลาย และเพื่อเป็นการต้อนรับวันคริสต์มาสที่กำลังจะมาถึง สัปดาห์นี้จึงเป็นโอกาสดีที่ผู้เขียนจะมาสร้างความกระจ่างความเป็นมาของวันสำคัญของชาวคริสต์ศาสนิกชนให้คุณผู้อ่านค่ะ...
คริสต์มาส เป็นคำทับศัพท์ภาษาอังกฤษ ซึ่งคำว่า "Christmas" มาจากภาษาอังกฤษโบราณที่ว่า
"Crīstes mæsse" ซึ่งแปลว่าการ
บูชามิสซาของพระคริสต์ พบคำนี้ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1038 (
Masse หรือ
พิธีมิซซาเป็นคำที่
นิกายโรมันแคทอลิกใช้เรียกพิธีนี้ ส่วงทาง
โปรแตสแตนท์เรียกว่า
"พิธีมหาสนิท" หรือ
"Holy Communion")
การเฉลิมฉลองในวันคริสต์มาสนั้นมีมานานนับพันปี รวมถึงเรื่องราวและประเพณีการเฉลิมฉลองก็มีต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่ ตามท้องถิ่น ดังนั้นรื่องราวและประวัติความเป็นมาจึงแตกต่างกันออกไป นอกจากนั้นการตั้งสมมติฐาน และหลักฐานของนักวิชาการหลายฝ่ายพบว่าปัจจัยของการคลาดเคลื่อนในวันที่ ความแตกต่างในการคำนวณปฏิทิน และบางประเทศที่ได้ปฏิเสธที่จะยอมรับการปฏิรูปปีปฏิทิน ส่งผลให้วันคริสต์มาสดังกล่าวนั้นอยู่ในวันที่ต่างกัน
ในความเป็นจริงแล้ว พระคัมภีร์ไม่ได้มีการจารึกไว้ว่าเป็นที่แน่ชัดว่าพระเยซูเกิดวันที่เท่าไร แต่ในช่วงวันที่ 17 ธันวาคม จนถึงวันที่ 13 มกราคม มักจะมีการจัดงานเฉลิมฉลองในพื้นที่ต่างๆกันอย่างมากมาย เช่น การเฉลิมฉลองเกี่ยวกับการเกษตรและกสิกรรม การเฉลิมฉลองวันเกิดของเทพสุริยะ การเฉลิมฉลองการอย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ดังนั้นเมื่อคริสต์จักรได้รับแรงศรัทธาจากประชาชนเพิ่มขึ้น บทบาทในการเปลี่ยนแปลง ดัดแปลงเทศกาลหลายอย่างในอาณาจักรโรมัน และทดแทนด้วยวันคริสต์มาสจึงถือกำเนิดขึ้นด้วย ในวันที่ 25 ธันวาคมของทุกปีนอกจากเป็นวันคริสต์มาสแล้ว ยังเป็นเวลาที่ซีกโลกเหนืออยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มากที่สุดหรือภาษาอังกฤษ เรียกวันนี้ว่า
"Winter Solstice" (วินเท่อร์ ซอล์ส-ทิซ) ถือเป็นวันที่หนาวที่สุดในฤดูหนาวเพราะมีกลางวันที่สั้น
การเฉลิมฉลองวันคริสต์มาสแพร่หลายสู่หลายประเทศ การเรียกชื่อก็ไม่ได้มีแค่ Christmas เท่านั้น แต่มีอีกหลายคำดังนี้ค่ะ
- Christmastide (คริสต์มาส-ไทด์) = เทศกาลคริสต์มาส
- Christmastime (คริสต์มาส-ไทม์) = เทศกาลคริสต์มาส
- Christmas Season (คริสต์มาส ซีซั่น) = เทศกาลคริสต์มาส
- Noel (โนเอล) = เทศกาลคริสต์มาส/ เพลงคริสต์มาส
- Yule (จยูล) = ช่วงเทศกาลคริสต์มาส/ การฉลองคริสต์มาส
- Yuletide (จยูล-ไทด์) = ช่วงเทศกาลคริสต์มาส/ การฉลองคริสต์มาส
การเฉลิมฉลองของเทศกาลคริสต์มาสนี้จะทำกันอย่างต่อเนื่องค่ะ ตั้งแต่วันที่ 25 (หรือบางทีอาจจะก่อนหน้านั้น) จนกระทั่งวันที่ 6 ของเดือนมกราคมปีถัดมา ซึ่งช่วงนี้เราก็จะเรียกว่า
Twelve Days of Christmas (ทเวล์ฟ เดย์ส์ ออฟ คริสต์มาส) อ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://www.cresourcei.org/cy12days.htmlเพลงที่เราใช้ประกอบในวันนี้มีหลากหลายเพลง เช่น Jingle Bells, Santa Claus is coming to town, Silent Night
ส่วนมากแล้วจะไม่เรียกว่า Christmas Song (คริสต์มาส ซอง)
แต่จะเรียกว่า Christmas Carol (คริสต์มาส แครอล) เช่น
Children enjoy Christmas Carol along way home.(ชิลเดร้น เอ็นจอย คริสต์มาส แครอล อ-ลอง เวย์ โฮม)
เด็กๆสนุกสนานกับเพลงคริสต์มาสระหว่างทางที่กลับบ้าน
หลายครั้งที่เราเห็นว่า "Christmas" ถูกเขียนแทนด้วยตัว "X" เป็น
"X'Mas" นั่นเพราะตัว "X" นั้นเป็น
อักษรย่อของคำว่า
"พระคริสต์" ในภาษากรีก ดังนั้น
"X'Mas" จึง
ไม่ได้อ่านว่า "เอ็กซ์มาส" อย่างที่หลายคนเข้าใจ
แต่อ่านได้ว่า "คริสต์มาส" ค่ะ
การกล่าวคำทักทายที่มักจะได้ยินในช่วงนี้ก็น่าจะเป็น
"Merry Christmas" (เมรี่-คริสต์มาส) (ย้ำย้ำซ้ำซ้ำกันอีกนิดว่า Merry
ออกเสียงว่า "เมรี่" ไม่ใช่ "เมอรี่" นะจ้ะ) ซึ่งคำว่า
"Merry" (เมรี่) ในภาษาอังกฤษโบราณแปลว่า
สันติสุขและความสงบทางใจ ดังนั้นจึงเป็นคำอวยพรขอให้ผู้อื่นได้รับสันติสุขและความสงบในช่วงเทศกาลคริสต์มาสนี้ค่ะ และเพื่อเป็นการไม่ให้เกิดความซ้ำซ้อนกับ "Happy New Year" (แฮปปี้-นิวเยียร์) ครั้นจะกล่าวว่า "Happy Christmas" (แฮปปี้-คริสต์มาส) ก็ดูกระไรอยู่ จึงนิยมที่จะพูดว่า
"Merry Christmas and Happy New Year" (เมรี่-คริสต์มาส-แอนด์-แฮปปี้-นิวเยียร์) มากกว่าค่ะ
จุดเด่นของเทศกาลนี้น่าจะอยู่ที่
Santa Claus (ซานตา คลอส) ที่จะมาแจกของขวัญเด็กๆ ในคืนวันก่อนวันคริสต์มาส หรือที่เราเรียกกันว่า
คริสต์มาสอีฟ (Christmas' Eve) โดยบ้านของคุณซานตา คลอสอยู่ที่ขั้วโลกเหนือ หรือ
นอร์ธโพล (North Pole) มี
กวางเรนเดียร์ 9 ตัว
(Reindeer) ไว้เพื่อลากเลื่อนบรรทุกของ (
Sleigh = เลื่อนบรรทุกของ อ่านว่า ส-เล) แต่ละตัวล้วนมีชื่อดังนี้ Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner, Blitzen และ Rudolf เจ้ารูดอล์ฟนี้มาหลังเพื่อนแต่ที่โด่งดังมากว่าใครก็เป็นมันมีจมูกสีแดง จากเพลง "Rudolf the red nose reindeer" นั่นเองค่ะ
จริงๆแล้ว คุณซานตา คลอสเป็นเพียงแค่บุคคลในจินตนาการที่สร้างมาจากแรงบันดาลใจจากนักบวชที่ชื่อ เซนต์นิโคลัส ซึ่งเป็นนักบวชที่คอยช่วยเหลือผู้คนที่เดือดร้อน แต่บุคลิก ลักษณะของคุณซานตา คลอสอย่างที่เราเห็นในทุกวันนี้เป็นฝีมือของนักเขียนการ์ตูนชาวอเมริกัน ชื่อ โธมัส แนส ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1866
ภาพ: Christmas Tree By Flickr Website
ต้นคริสต์มาส เรียกว่า Christmas Tree (คริสต์มาส ทรี)
ก่อนวันคริสต์มาสจะมาถึง ตามบ้านเรือน อาคาร สถานที่ก็จะมีการประดับประดาไฟ และตกแต่งต้นคริสต์มาสนี้ คำว่า ตกแต่งต้นคริสต์มาส --- คำกริยา "ตกแต่ง" เราจะใช้คำว่า To decorate (ทู เด๊ก-คอ-เรท) และอุปกรณ์ตกแต่ง เราเรียกว่า Ornament (ออร์ นา เม้นท์) ลองดูประโยคนะคะ
Family member will help each other to decorate the Christmas Tree before Christmas comes. (แฟมมิลี่ เมมเบอร์ วิล เฮล์ป อีช อาเธอร์ ทู เดคคอเรท เดอะ คริสต์มาส ทรี บีฟอร์ คริสต์มาส คัมส์) แปลว่า สมาชิกในครอบครัวมักจะช่วยกันตกแต่งต้นคริสต์มาสก่อนที่วันคริสต์มาสจะมาถึง
ภาพ: Poinsettia By Flickr Website
ส่วนที่เป็นต้นไม้แล้วมีใบสีแดงๆ ที่บ้านเราเรียกต้นคริสต์มาสนั้น มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Poinsettia (พ้อยน์-เซ็ทเทีย) ค่ะ
บางท่านอาจจะเคยได้ยิน คำว่า Commonwealth (คา-มึน-เวล์ธ) หรือ British Commonwealth Of Nations (บริทิช คามึนเวล์ธ ออฟ เนชั่นส์) ซึ่งหมายถึง กลุ่มประเทศที่เคยเป็นอาณานิคมของประเทศอังกฤษ หรือกลุ่มเครือจักรภพ เช่น ประเทศไอร์แลนด์ อังกฤษ แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ อินเดีย แทนซาเนีย ทรินิแดด ฯลฯ ประเทศเหล่านี้จะมีประเพณีที่เรียกว่า Boxing Day (บ็อกซิ่ง เดย์) ไม่ได้แปลว่า วันต่อยมวยหรืออะไรทำนองนั้นคะ แต่คำนี้มีที่มาจากการที่นายจ้างมักจะให้ของขวัญลูกน้องในวันนี้ หรือนำของขวัญไปบริจาคแบ่งปันให้กับคนยากจน หรือบริจาคเงินในกล่องรับบริจาค และตามร้านค้าในที่ต่างๆมักจะนำของมาลดราคากันอย่างมาก ดูจากรูปภาพด้านล่างคงจะเห็นการรอคอย ต่อแถวซื้อของในวันบ็อกซิ่งเดย์นี้ และวันนี้ถือเป็นวันหยุดอีก 1 วันหลังวันคริสต์มาส (ส่วนมากจะเป็นวันที่ 26 แต่บางครั้งอาจจะเลื่อนเป็น 27 หรือ 28 ก็ได้แล้วแต่จะกำหนดในแต่ละประเทศ)
คำว่าของขวัญวันคริสต์มาสเราเรียกได้หลายแบบ..
Christmas Gift (คริสต์มาส กิ๊ฟ)
Christmas Present (คริสต์มาส เพร่เซ่นท์)
Christmas Box (คริสต์มาส บ็อกซ์)
ที่มาของคำว่า Boxing Day มาจาก คำว่า Christmas Box และการบริจากเงินลงในกล่องรับบริจาคซึ่ง "กล่อง" ในภาษาอังกฤษก็คือคำว่า Box (บ็อกซ์) นั่นเองค่ะ หรือในบางประเทศรู้จักวันบ็อกซ์ซิ่งเดย์ในอีกชื่อหนึ่งคือ St. Stephen's Day (เซ้นท์ สตีเฟ่นส์ เดย์)
ภาพ: Boxing Day By Wiki Website
นอกจากกิจกรรมในครอบครัวแล้ว ยังมีกิจกรรมที่มักจัดและทำในวันนี้มีหลากหลายค่ะ อย่างในประเทศหรือเมืองที่ติดกับชายฝั่ง ก็มักจะจัด Boxing Day Dip (บ็อกซ์ซิ่ง เดย์ ดิ๊ป) คือจะมีประชาชนที่เป็นผู้เข้าร่วมแต่งตัวแบบแฟนซี (Fancy Dress-แฟนซี เดรส) ทำการลุยน้ำ กระโดดน้ำ เพื่อนำเงินที่ได้ไปบริจาค นอกจากนั้นยังมีการแข่งขันต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น การแข่งม้า (Horse Racing-ฮอร์ส เรสซิ่ง), แข่งฟุตบอล (Football Match-ฟุตบอล แมช), รักบี้ (Rugby) และอื่นๆอีกมากมายค่ะ
เขียนมาค่อนข้างยาว จริงๆแล้วจากประสบการณ์ของผู้เขียนเองก็ไม่ได้รู้เรื่องราวอะไรมากมายเกี่ยวกับวันคริสต์มาสนี้หรอกค่ะ ต้องใช้เวลาหาข้อมูลอยู่นานกว่าจะเขียนออกมาเป็นบทความนี้ได้ ผู้อ่านอาจจะรู้สึกว่าไม่ได้ชิดแชท ไม่ได้เรียนรู้ประโยคมากเท่าไร แต่ผู้เขียนเองมองว่ามีคำศัพท์และวัฒนธรรมที่น่าสนใจจึงนำเสนอในรูปแบบที่อาจจะต่างออกไปเล็กน้อย แต่หากมีข้อติชม หรือเสนอแนะก็ยินดีที่จะรับนำไปปรับปรุงค่ะ วันนี้ต้องลาไปก่อน แล้วพบกันใหม่คราวหน้า
Wish you a merry Christmas and a happy New Year!